Oversized
Alles aan onze kerncentrale is oversized. Ons sterke bolvormige gebouw houdt onheil van buitenaf tegen. En het voorkomt dat radioactiviteit uit het nucleaire systeem naar buiten kan ontsnappen. Al dat dikke beton en staal maken het onmogelijk om in één actie de verschillende barrières gelijktijdig te doorbreken om een nucleaire lekkage teweeg te brengen.
Ook als in onze kerncentrale zwaar geweld wordt gebruikt, blijft deze veilig
Ons bolvormig gebouw
Al onze vitale nucleaire systemen zitten in het bekende bolvormige betonnen gebouw. Daarin zit een dikke stalen bol, de sterkst denkbare constructie. Het geheel is bestand tegen natuurlijk onheil (overstromingen, aardbevingen) en tegen aanslagen met explosieven of projectielen.
Het bolvormige gebouw bestaat uit een dikke betonnen huid, gevolgd door een loze ruimte, gevolgd door een stalen bol, gevolgd door dikke betonnen afscherming van de individuele componenten. Binnen heerst onderdruk zodat lucht naar binnen stroomt en niet naar buiten.
Hermetisch gesloten
In de bol zitten alle vitale systemen in gebunkerde ruimtes achter hermetisch gesloten stalen deuren. De radioactieve stoffen zijn onbereikbaar. Ze zitten opgesloten, achter beton, diep onder water en in stalen systemen. Het reactorvat is van gemiddeld 20 centimeter dik staal en zit bovendien weggebouwd in een betonnen bunker.
Toegang tot het complex krijg je alleen via centraal bediende extreem zware deuren en sluizen. Die zijn hermetisch gesloten en bestand tegen extreem zware fysieke belasting. Openen gebeurt centraal of met een geautoriseerde pas die tijdgebonden is, vaak ook nog met een persoonlijke biometrische check.
Wat als ...
Ook als er binnen in de kerncentrale zwaar geweld wordt gebruikt, blijft deze veilig. Binnen is de kerncentrale bestand tegen zeer zware explosies. De constructie is vanuit het ontwerp al bestand tegen leidingbreuk gevolgd door stoom- of gas-explosies en brand in de vitale ruimtes.
Dus zelfs als een incident het hart van de kerncentrale bereikt, blijft de nucleaire veiligheid gewaarborgd.
Ook als het bedienend personeel en de besturingsinstallaties niet meer beschikbaar zijn (door gijzeling of geweld) gaat de centrale veilig uit bedrijf.
Het kernsplijtingsproces wordt dan automatisch gestopt en de kerncentrale gaat over in een veilige toestand. Daar komt geen mensenhand aan te pas. De systemen die hiervoor nodig zijn, kennen een meervoudige uitvoering. Het ene veiligheidssysteem kan het van een andere overnemen.
Het is in het uiterste geval zelfs mogelijk om de bediening van de kerncentrale op afstand over te nemen in een reserve-regelzaal. Onder alle omstandigheden gaat de centrale dus veilig uit bedrijf en blijft veilig tot er hulp van buitenaf arriveert.
De vitale gebouwen en installaties zijn goed beveiligd tegen vliegtuigongelukken. Voor de bestrijding van de kerosinebrand die na een crash kan ontstaan, heeft EPZ een eigen crashtender (schuimblusvoertuig) op veilige afstand van de kerncentrale.
Beveiligen is onderdeel van ons dagelijkse werk
Onze medewerkers zijn ongewapend en detecteren met de beschikbare (en vaak onzichtbare) systemen wat er rond de kerncentrale gebeurt. Bij een beveiligingsincident zorgen onze systemen en onze bewakers voor vertraging in de ontwikkeling van het incident. Er is dan tijd voor het inschatten van risico’s en daarop te reageren. De opvolging van incidenten en de eventuele opschaling van hulp is een verantwoordelijkheid van de overheid. De Rijksoverheid treedt altijd op bij beveiligingsincidenten rond de kerncentrale, hierover zijn afspraken gemaakt met politie, openbaar bestuur en hulpdiensten. Eventuele geweldsuitoefening is voorbehouden aan de overheid. Er is continu nauwe samenwerking tussen EPZ en de overheid en er wordt regelmatig geoefend.
Veiligheidsringen
De buitenste ringen (hekken) dienen als detectiebarrière. Elektronische hulpmiddelen detecteren onheil en genereren informatie. Op basis hiervan wordt een risico-inschatting gemaakt en volgen maatregelen. Naarmate de vitale delen worden benaderd, worden beveiligingsmaatregelen scherper. Rondom de reactor zijn de maatregelen het scherpst.
Op cruciale plaatsen rond de installatie liggen fysieke barrières met meervoudige controle. Bijvoorbeeld het openen van een specifieke ruimte kan alleen met een pasje, met de juiste periodieke autorisatie en in combinatie met controle op persoonsgebonden biometrische kenmerken. Zo worden kwaadwillenden vroegtijdig gedetecteerd.
Wie toch ongeoorloofd binnendringt, wordt dus zoveel mogelijk vertraagd door fysieke en organisatorische barrières. Snelle verplaatsing op het terrein is onmogelijk en ontdekking is zeker. In de reactietijd die zo ontstaat, wordt een inschatting gemaakt. Per bedreiging volgen er passende maatregelen. Deze bestaan uit voorzorgsmaatregelen in en rond de installaties en eventuele alarmeringen van hulpdiensten.
De veiligheidsmaatregelen binnen deze ringen zijn ook een vast onderdeel van de dagelijkse werkwijze op de kerncentrale. Aanmelden en afmelden, autorisatie en registratie – het hoort er allemaal bij. Eigen medewerkers spelen bovendien een actieve rol bij het signaleren en afhandelen van afwijkende gebeurtenissen.
Op organisatieniveau wordt bepaald wie in de binnenste ringen toegang heeft tot de vitale ruimtes. Wie toegang krijgt, is altijd gescreend door de Rijksoverheid. Alleen wie voor het werk in de buurt van nucleaire installaties moet zijn, krijgt toegang. En toegang is aan tijd gebonden. Na verloop van tijd vervalt (automatisch) de toestemming voor toegang.
In bijzondere situaties speelt ICT géén rol: er wordt gewerkt met analoge techniek
Wat doet EPZ aan cyber security?
Uiteraard is EPZ ook een gewoon bedrijf met kantoren en kantoorautomatisering met een internetaansluiting. Maar vanwege de kerncentrale gelden specifieke eisen. Wij hebben daarom een eigen information security officer die hier over waakt.
In de kerncentrale is geen enkel vitaal bedieningssysteem aangesloten op het internet. De procesinstallaties zijn van buitenaf dus niet benaderbaar. Het aansturen van het nucleaire proces en de bediening van de reactor gebeurt met analoge techniek. Verstoring van ICT-systemen rond de kerncentrale heeft daarom geen invloed op de beschikbaarheid van de bedieningsinstrumenten. Deze staan immers helemaal los van ICT-aansturing.
ICT principes
In de kantoren rond de kerncentrale gelden strikte regels voor informatiebeveiliging. Bestanden mogen niet zonder meer worden uitgewisseld, vreemde apparaten niet zomaar worden aangesloten. De internetaansluitingen en andere toegangen tot ICT-systemen zijn strikt beveiligd of onbruikbaar voor derden. Op ICT-middelen die mee naar binnen worden genomen, geldt een registratieplicht en streng toezicht.
De overige in onze kerncentrale aanwezige ICT-systemen zijn slechts ondersteunend en worden bovendien streng beveiligd. Deze ondersteunende ICT-systemen presenteren bijvoorbeeld extra procesinformatie. Omdat ze ook worden geraadpleegd of gebruikt door externen, zoals de toezichthouders of leveranciers, zijn ze in principe te verstoren met virussen of bugs. Uiteraard is hier strenge controle op. Echter, deze systemen spelen géén rol bij de bediening van onze centrale.
Als extra waarborg geldt dat de medewerkers op onze regelzaal getraind zijn om ICT-procesinformatie altijd te wantrouwen. Onze mensen gebruiken ICT-gestuurde informatie van de beeldschermen slechts ondersteunend. De echte beslissingen worden genomen op basis van informatie uit analoge bronnen direct in de installatie.
Simpel verwoord: beeldschermen zijn handig, maar de analoge informatie op de proceswand in de regelzaal is leidend.
In noodsituaties wordt zelfs helemaal geen gebruik gemaakt van ICT-procesinformatie op de beeldschermen. Er gelden in deze bijzondere situaties ook bijzondere procedures, daar spelen ICT-systemen geen rol in. Er wordt uitsluitend gehandeld op basis van direct uit de installatie verkregen meetgegevens. Onze mensen worden hierop intensief getraind, bijvoorbeeld op de simulator van de kerncentrale die in Duitsland staat. De instrumentatie die dan wordt gebruikt, staat los van ICT-aansturing en is van buiten het complex niet te benaderen.